Natuurlijk kennen we allemaal het beeld zoals dat geschetst wordt in sprookjes en films. In een romantische setting ontstaat de eerste ontmoeting en twee mensen worden razend verliefd. Vervolgens een lastige periode of crisis en daarna: zij leefden nog lang en gelukkig! In de liefde is het iets minder rooskleurig en is de weg een stuk minder recht toe recht aan. Het is een hobbelige, kronkelige weg vol met ups en downs. Volgens Linda Carroll, Amerikaanse relatie therapeut, zijn er wel bepaalde fases te onderscheiden. De fases in een relatie zijn:

1. Verliefdheid
2. Twijfel en verwijdering
3. Ontgoocheling en experiment
4. Toenadering en keuze
5. Toegewijde liefde

Elke relatie doorloopt deze 5 fasen. Waar bevinden jullie je? Als je dat weet kun je een route vinden uit wat misschien voelt als een moeras in de mist. En wellicht geruststellend: elke relatie heeft fases waarin het als één grote anticlimax voelt… De fases hebben tijd nodig, ook in een relatie die misschien al 10, 20 of 30 jaar duurt kan volop groei plaatsvinden. De fases in een relatie spelen ook een rol in relatietherapie, ontdek er meer over in dit blog: Wat is relatietherapie? Benieuwd wat relatietherapie voor je relatie kan betekenen? Ontdek het hier. 

In deze blog worden de vijf fases beschreven die elke relatie kan doorlopen. Met bij elke fase tips hoe hiermee om te gaan. Als jullie weten waar jullie staan kun je een route vinden.

Eerste relatiefase: Verliefdheid

De eerste fase van jullie relatie: verliefdheid. Jullie zijn verliefd, willen zoveel mogelijk bij elkaar zijn en met elkaar delen. In de gepassioneerde seks zijn jullie helemaal samen. Grenzen vervagen in het verlangen om één te zijn, misschien maak je wel keuzes die je nooit voor mogelijk had gehouden. Door de aanrakingen en nabijheid maak je veel hormonen aan zoals dopamine en oxytocine. Gelukshormonen waar je het liefst steeds een flinke dosis van wilt maar die ook maken dat je minder rationeel bent. Verliefdheid wordt ook wel een wederzijdse verstandsverbijstering genoemd. Door de roze bril is er minder of geen oog voor de lastige kanten van je partner of de relatie.

Tips voor de verliefdheidsfase

Geniet vooral van deze fase. Het is een heerlijke periode vol vlinders in je buik en fijne energie dus geniet daarvan. Blijf je wel bewust van je eigen emoties. Heb je vage twijfels onderzoek deze dan met mensen die dicht bij je staan. Waar zijn de gevoelens op gebaseerd? Wat zijn de feiten, zeggen ze misschien meer over jou of klopt er toch iets niet in de relatie? Dit is geen geschikte periode om grote beslissingen te nemen, wacht daarmee tot jullie wat meer geland zijn, als dat lukt. Want deels heb je verliefdheid in de hand en deels ook niet.

Afstand is brandstof voor de aantrekkingskracht. Neem af en toe wat afstand, plaag elkaar een beetje om de verliefdheid nog verder te doen oplaaien en kijk of je daarmee kunt spelen.

Tweede relatiefase: Twijfel en verwijdering

Er komen twijfels, de verschillen worden duidelijker. De eigenschappen die in het begin aantrekkelijk waren gaan je in deze fase juist tegenstaan. Het relaxte van je partner ga je ervaren als lui, die betrouwbaarheid voelt ineens als een keurslijf, het vrolijke en vrije kan gaan voelen als te losbandig en grenzeloos. Bepaalde gedragingen van je partner kunnen op je overkomen als totaal onbegrijpelijk, zo niet passend in jouw beeld van hoe je met je leven, met elkaar of met de kinderen omgaat. Dat leidt tot ruzie, meningsverschillen en discussies die lastig op te lossen zijn. Want jullie wereldbeelden, verlangens en patronen verschillen van elkaar. We weten wel dat het gek is om te verwachten dat de partner zich aanpast, en toch, omdat sommige dingen je zo aan het hart gaan is dat wel wat je wilt. ‘Waarom ben je niet wat meer zoals ik?’. Loslaten, vooral van de eigen beelden, kan zo lastig zijn.

We willen zo graag terug naar de eenheid van de verliefdheidsfase dat we vaak twee totaal niet effectieve reacties hebben. De eerste is om de verschillen te verbergen en te ontkennen. De tweede is om de ander te overtuigen van jouw beeld, zodat er weer eenheid is. Beide leiden tot verstikkende, weinig productieve en terugkerende discussies.

Tips voor deze fase van twijfel en verwijdering

Blijf op een constructieve manier met elkaar in gesprek. Onderzoek wat ieders standpunt is en welke overwegingen mogelijk een rol spelen. Leren ruzie maken en samen compromissen vinden, ook op het gebied van grenzen en behoeftes. Zijn de ruzies heftiger dan wat bij het moment of het onderwerp past? Dan doen er dingen uit het verleden mee. Door te blijven onderzoeken en communiceren kunnen jullie overal uitkomen. Kijk naar ieders behoeften en verwachtingen van de relatie. Uit de verliefdheidsfase komen betekent ook je eigen pad verkennen. Ieder zijn eigenheid gunnen, ook al is dat spannend. Het losmaken uit de wurggreep van de symbiose leidt tot verlatingsangst en bindingsangst.  Jullie stoeien met de vraag: mag ik los van jou mijn eigen ding doen? Partners kunnen elkaar in deze fase intens verwonden. Losmaken gaat gepaard met het volgen van de eigen beweging en die kan helemaal anders zijn dan de beweging of wens van de partner.

Derde relatiefase: Ontgoocheling en experiment

Wie ben ik, los van de relatie? Eenheid en ‘wij’ wordt weer ‘ik’. Als je de druk om terug te keren naar de samensmelting en verlies van jezelf van de eerste fase kunt weerstaan, begin je je te herstellen in je eigen identiteit en zelfrespect die onafhankelijk zijn van hoe het met je relatie gaat. Een vitale en cruciale fase voor elke partner om de eigen identiteit verder te ontwikkelen om – later – van daaruit partner te zijn. We verkennen in de buitenwereld. En, als de timing tussen jullie verschilt, hoe meer de één zich vastklampt hoe meer de ander zich los wil maken.

Verkennen in de buitenwereld kan vele vormen hebben. We storten ons op werk, kinderen, hobby’s. Maar ook ontrouw kan in deze fase een rol spelen. Als jullie je verschillen in behoeftes en verlangens niet uitgesproken hebben, jullie liefdesleven niet onderhouden hebben en samen op de bank in slaap gevallen zijn maakt dat de relatie kwetsbaar voor verleidingen van buiten. 

Het kan voelen alsof er niets meer van de relatie over is. Liefde en zorgzaamheid compleet verdwenen zijn en je voelt je eenzaam en geïsoleerd in de relatie. Door Linda Caroll wordt dit de winter van je relatie genoemd. De verschillen lijken onoverbrugbaar. Afhankelijk van jullie stijl is er sprake van heftige ruzies en discussies of juist van verwijdering en afstand.

Tips voor de fase van ontgoocheling en experiment

Dit is het moment om schoon schip te maken. Dat kan heel moeilijk zijn, maar dingen wegstoppen gaat simpelweg niet meer. Het doel van deze fase is om jezelf, je eigen ik, vorm te geven ín de relatie. Dat je je kenbaar maakt aan je geliefde, met je behoeften, je gevoelens, mooie én lelijke kanten. Daar komen schuld en schaamte bij kijken, wat juist helend werkt voor de schade die onherroepelijk ontstaat in deze fase.

Het bewustzijn dat jullie elkaar pijn gedaan hebben maakt dat jullie elkaar van mens tot mens kunnen ontmoeten en jezelf en de ander niet meer op een voetstuk zetten. Als er sprake is van ontrouw allebei kijken naar je aandeel. Natuurlijk ligt het voor de hand om alle schuld te geven aan degene die vreemdging. Maar is dat terecht? Wat ging er aan het vreemdgaan vooraf en wat was ieders rol daarin?

In de verliefdheidsfase was er een roze bril, nu is er sprake van een donkere bril. Die bril kun je alleen zelf afzetten. Zoek actief naar het goede, geef vorm aan wat je wel wilt. Breng wat je buiten hebt geleerd juist in in de relatie. Toon liefde, genegenheid en respect en je zult merken dat dat invloed heeft op hoe je je voelt in de relatie. Juist nu is samen naar de sauna of samen een weekend weg hard nodig, ook al kan dat soms heel lastig lijken. Uiteindelijk maakt deze fase de relatie sterker en rijker en krijgt jullie eigenheid en eigen ontwikkeling een plaats in de relatie. Als bezitsdrang de overhand krijgt is het geen liefdesrelatie.

Vierde relatiefase: Toenadering en keuze

In deze fase zijn jullie de gevarenzone voorbij. Jullie zijn de verschillen én je eigen proces aangegaan. Je hebt jezelf leren kennen en geleerd je eigen inbreng in de relatie te doen, zonder dat je in de verdediging of aanval hoeft te schieten. Bij meningsverschillen denken jullie eerst na in plaats van dat je automatisch met je oude reactie komt en je met elkaar in die negatieve dans terecht komt. Een ‘nee’ wordt niet meer als een afwijzing ervaren maar als een uitdrukking van wie de ander is. Niet elke moeilijke discussie escaleert, omdat er meer respect voor de verschillen is gekomen.

​Als jullie tijdens de fase van de ontgoocheling leren om jezelf en elkaar te accepteren zoals jullie zijn kun je in deze fase een keuze maken en voor elkaar kiezen. Met alles wat er is, de mooie en de minder mooie kanten. Bij voorkeur is dit een keuze vanuit positiviteit, met hart en ziel, waarbij je echt zin hebt om met de ander je leven vorm te geven. Bij een verwijdering raak je niet meer in paniek maar vertrouw je op de toenadering en geeft deze ook actief vorm. Het kan ook een verstandskeuze zijn, dan ontstaat er een status quo. De ruzies worden niet meer aangegaan, de relatie speelt zich af in de bovenlaag en er zit niet veel leven meer in.

Hernieuwde seksualiteit hoort bij het voor elkaar kiezen. Er is nu een gezamenlijke bedding. In het ‘wij’ is nu ook plaats voor twee afzonderlijke individuen. Ieder op eigen benen, met eigen verlangens en ontwikkeling. Niet meer een verstikkende ‘ik heb nodig’ maar een uitnodigende ‘ik zou graag willen’.

Tips voor de fase van toenadering en keuze

Geniet van deze fase, maak tijd voor elkaar en geniet van de hernieuwde seksualiteit. Onderzoek je eigen en elkaars verlangens en kijk hoe jullie de intimiteit en jullie liefdesleven verder kunnen verdiepen. Wat is er nodig om jezelf en elkaar nog gelukkiger te maken? En verwar mildheid voor elkaars minder sterke punten niet met gemakzucht, blijf elkaar uitdagen om het beste uit ieder naar boven te halen. Blijf je uitspreken, de relatie verdiepen en werken aan je eigen groei en ontwikkeling. De kunst is om niet in gezapigheid te vervallen met een halfslachtige status quo tot gevolg. Het traject Leve de Liefde sluit goed aan bij deze fase en kan jullie helpen om de bewuste toenadering vorm te geven. 

Vijfde relatiefase: Toegewijde liefde

Er is onderlinge afhankelijkheid, naast de eigen draagkracht die ieder voor zich in de kern kan voelen. Je kan los van je partner zijn wie je bent. Jullie profiteren van de synergie en jullie relatie heeft een geheel eigen energie. Diepe intimiteit, kwetsbaarheid en emotionele voeding zijn er in overvloed. Deze fase verschilt van de verliefdheid omdat jullie allebei het besef hebben van de onvermijdelijkheid (en schoonheid) van imperfectie. Deze fase wordt gekenmerkt door rust en speelsheid. Jullie voelen je weer licht en vrij om helemaal van elkaar te genieten.

In deze fase ben je in staat om met elkaar om te gaan op een manier die trouw is aan je eigen diepste waarden en overtuigingen. Daarbij steun je je partner om hetzelfde te doen, zelfs als dit lastig is. De verbinding tussen het individu en het wij gaat steeds gemakkelijker.

Tips voor de fase van toegewijde liefde

Geniet van jullie samenzijn, maar vergeet vooral ook niet voor jezelf te blijven zorgen. In deze fase kan je juist zo duidelijk voelen hoe self-care je relatie positief kan beïnvloeden. Als jij lekker in je vel zit, straal je een vervulling uit die ook je relatie zal oplichten.

Gebruik de energie en de bedding die jullie samen hebben ook om je omgeving te inspireren. Geef jullie liefde weg zodat het weer in andere vormen naar jullie toe kan stromen.

De fases in een relatie

Nu je weet wat de fases in een relatie zijn kun je samen kijken waar jullie staan. Geen idee welke fase op jullie van toepassing is? Stuur even een berichtje, we denken graag mee. Als jullie weten in welke fase jullie zitten kun je ook kijken hoe jullie hiermee om willen gaan. Het is vaak lastig om op eigen kracht uit de fases van Twijfel en verwijdering en Ontgoocheling en experiment te komen. Omdat we zo geneigd zijn om naar de ander te kijken kan begeleiding helpen om je eigen stukken helder te krijgen en vast te pakken en zo weer je eigen regie en kracht te kunnen voelen in de relatie. Ontdek hier meer over wat relatietherapie voor jullie relatie kan betekenen.